 |
| Έλιωσε παγετώνας αφήνοντας στη μέση μια μικρή ορεινή περιοχή στεριάς. |
Η γέννηση ενός νησιού είναι συνήθως μια διαδικασία που απαιτεί την κίνηση τεράστιων τεκτονικών πλακών για αιώνες αν όχι χιλιετίες. Όμως στην Αλάσκα ένα νέο νησί εμφανίστηκε μέσα σε μόλις τέσσερις δεκαετίες. Η έκταση πέντε τετ.χλμ. γνωστή ως Prow Knob ήταν κάποτε εντελώς περικυκλωμένη από τον βαθύ πάγο του παγετώνα Alsek.
Όμως η NASA αποκάλυψε ότι το μικρό βουνό περιβάλλεται πλέον πλήρως από νερό αποκόπτοντάς το από την ηπειρωτική χώρα. Μια εικόνα που τραβήχτηκε από τον δορυφόρο Landsat 8 τον Αύγουστο δείχνει ότι το βουνό έχει πλέον χάσει κάθε επαφή με τον παγετώνα Alsek. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο της Γης της NASA, αυτή η έκταση πιθανότατα μετατράπηκε σε νησί κάπου ανάμεσα στις 13 Ιουλίου και τις 6 Αυγούστου.
Η NASA αναφέρει ότι η ταχεία θέρμανση του πλανήτη, που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και την κλιματική αλλαγή είναι η αιτία.
Η Λίντσει Ντόρμαν επιστημονική συγγραφέας στο Παρατηρητήριο της Γης της NASA, δήλωσε: «Κατά μήκος της παράκτιας πεδιάδας της νοτιοανατολικής Αλάσκας, το νερό αντικαθιστά με ταχείς ρυθμούς τον πάγο».
Στις αρχές του 1900 ο παγετώνας Alsek εκτεινόταν περίπου πέντε χλμ. δυτικότερα του νησιού. Στις πρώτες καταγεγραμμένες παρατηρήσεις του παγετώνα το 1894 φαινόταν να καλύπτει ολόκληρη την περιοχή που σήμερα είναι η λίμνη Alsek.
Σε επόμενες αναφορές του 1907 ο παγετώνας περιγραφόταν ως «αγκυροβολημένος σε ένα nunatak», δηλαδή σε έναν βραχώδη σχηματισμό περικυκλωμένο από πάγο που ρέει από όλες τις πλευρές. Αυτό το nunatak, που έγινε γνωστό ως Prow Knob λόγω της ομοιότητάς του με την πλώρη πλοίου περιβαλλόταν τότε από πάγο ύψους έως και 50 μέτρων.
Ακόμα και τη δεκαετία του 1960 όταν τραβήχτηκαν αεροφωτογραφίες του παγετώνα το Prow Knob αναφερόταν ακόμα ως nunatak με πάγο από όλες τις πλευρές. Ωστόσο καθώς το κλίμα θερμάνθηκε εξαιτίας των αυξημένων συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου ο κάποτε σταθερός παγετώνας άρχισε να αποδυναμώνεται. «Οι παγετώνες σε αυτή την περιοχή λεπταίνουν και υποχωρούν, με προπαγετωνικές λίμνες τήξης να σχηματίζονται μπροστά τους» λέει η Ντόρμαν.
Οι παρατηρήσεις
Το 1984 η NASA τράβηξε φωτογραφία του παγετώνα χρησιμοποιώντας τον δορυφόρο Landsat 5, αποκαλύπτοντας ότι το δυτικότερο άκρο του είχε μετατραπεί σε όχθη λίμνης. Στις επόμενες δεκαετίες, ο παγετώνας συνέχισε να υποχωρεί ακόμη περισσότερο, αποκαλύπτοντας μεγαλύτερο τμήμα του βουνού. Αυτή η διαδικασία επιταχύνθηκε τη δεκαετία του 1990, όταν ο βόρειος βραχίονας του παγετώνα αποσπάστηκε από ένα μικρό νησί στο κέντρο της λίμνης.
Αυτό έκανε τον παγετώνα ευάλωτο σε μια διαδικασία που είναι γνωστή ως παγετωνικό καλβινγκ (calving), κατά την οποία το μπροστινό άκρο του παγετώνα γίνεται ασταθές και σπάει σε παγόβουνα επιταχύνοντας έτσι την υποχώρηση. Τελικά δύο παγετωνικοί παραπόταμοι ο ένας στα βόρεια και ο άλλος στα νότια υποχώρησαν τόσο πολύ ώστε σταμάτησαν να τροφοδοτούν τον παγετώνα με νέο πάγο για να διατηρηθεί.
Από το 2018 μέχρι σήμερα η υποχώρηση του παγετώνα άρχισε να επιταχύνεται ραγδαία, με αποτέλεσμα το Prow Knob να βρεθεί σύντομα περικυκλωμένο από νερό από όλες τις πλευρές. Εκτός από τη δημιουργία ενός νέου νησιού αυτή η ξαφνική αλλαγή στα όρια του παγετώνα είχε επίσης βαθιά επίδραση στη λίμνη Alsek.
Η NASA αναφέρει ότι η ταχεία θέρμανση του πλανήτη, που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και την κλιματική αλλαγή είναι η αιτία.
Η Λίντσει Ντόρμαν επιστημονική συγγραφέας στο Παρατηρητήριο της Γης της NASA, δήλωσε: «Κατά μήκος της παράκτιας πεδιάδας της νοτιοανατολικής Αλάσκας, το νερό αντικαθιστά με ταχείς ρυθμούς τον πάγο».
Στις αρχές του 1900 ο παγετώνας Alsek εκτεινόταν περίπου πέντε χλμ. δυτικότερα του νησιού. Στις πρώτες καταγεγραμμένες παρατηρήσεις του παγετώνα το 1894 φαινόταν να καλύπτει ολόκληρη την περιοχή που σήμερα είναι η λίμνη Alsek.
Σε επόμενες αναφορές του 1907 ο παγετώνας περιγραφόταν ως «αγκυροβολημένος σε ένα nunatak», δηλαδή σε έναν βραχώδη σχηματισμό περικυκλωμένο από πάγο που ρέει από όλες τις πλευρές. Αυτό το nunatak, που έγινε γνωστό ως Prow Knob λόγω της ομοιότητάς του με την πλώρη πλοίου περιβαλλόταν τότε από πάγο ύψους έως και 50 μέτρων.
Ακόμα και τη δεκαετία του 1960 όταν τραβήχτηκαν αεροφωτογραφίες του παγετώνα το Prow Knob αναφερόταν ακόμα ως nunatak με πάγο από όλες τις πλευρές. Ωστόσο καθώς το κλίμα θερμάνθηκε εξαιτίας των αυξημένων συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου ο κάποτε σταθερός παγετώνας άρχισε να αποδυναμώνεται. «Οι παγετώνες σε αυτή την περιοχή λεπταίνουν και υποχωρούν, με προπαγετωνικές λίμνες τήξης να σχηματίζονται μπροστά τους» λέει η Ντόρμαν.
Οι παρατηρήσεις
Το 1984 η NASA τράβηξε φωτογραφία του παγετώνα χρησιμοποιώντας τον δορυφόρο Landsat 5, αποκαλύπτοντας ότι το δυτικότερο άκρο του είχε μετατραπεί σε όχθη λίμνης. Στις επόμενες δεκαετίες, ο παγετώνας συνέχισε να υποχωρεί ακόμη περισσότερο, αποκαλύπτοντας μεγαλύτερο τμήμα του βουνού. Αυτή η διαδικασία επιταχύνθηκε τη δεκαετία του 1990, όταν ο βόρειος βραχίονας του παγετώνα αποσπάστηκε από ένα μικρό νησί στο κέντρο της λίμνης.
Αυτό έκανε τον παγετώνα ευάλωτο σε μια διαδικασία που είναι γνωστή ως παγετωνικό καλβινγκ (calving), κατά την οποία το μπροστινό άκρο του παγετώνα γίνεται ασταθές και σπάει σε παγόβουνα επιταχύνοντας έτσι την υποχώρηση. Τελικά δύο παγετωνικοί παραπόταμοι ο ένας στα βόρεια και ο άλλος στα νότια υποχώρησαν τόσο πολύ ώστε σταμάτησαν να τροφοδοτούν τον παγετώνα με νέο πάγο για να διατηρηθεί.
Από το 2018 μέχρι σήμερα η υποχώρηση του παγετώνα άρχισε να επιταχύνεται ραγδαία, με αποτέλεσμα το Prow Knob να βρεθεί σύντομα περικυκλωμένο από νερό από όλες τις πλευρές. Εκτός από τη δημιουργία ενός νέου νησιού αυτή η ξαφνική αλλαγή στα όρια του παγετώνα είχε επίσης βαθιά επίδραση στη λίμνη Alsek.
Από το 1984, η λίμνη έχει αυξηθεί από 45 τετ.χλμ. σε 30 τετραγωνικά μίλια 75 τετ.χλμ. Σε συνδυασμό με τις γειτονικές παγετωνικές λίμνες Harlequin και Grand Plateau οι τρεις μαζί έχουν αυξήσει το μέγεθος περισσότερο από το διπλάσιο μέσα σε αυτά τα 40 χρόνια.
Naftemporiki.gr
