Σύννεφο σκόνης ανακαλύφθηκε γύρω από ένα από τα φωτεινότερα αστέρια του ουρανού [photos, video]
To ηλικίας 440 εκατομμυρίων ετών αστέρι Fomalhaut. Photo via Twitter@NASAWebb
Aστρονόμοι εντόπισαν μια ζώνη αστεροειδών και ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης γύρω από ένα από τα πλησιέστερα και φωτεινότερα αστέρια στον νυχτερινό ουρανό.
Γνωστό ως Fomalhaut, το αστέρι βρίσκεται 25 έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Piscis Austrinus, ή του Νότιου Ιχθύος.
Αν και φαίνεται καλύτερα από το νότιο ημισφαίριο, μπορεί να ορατό από μεγάλο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου, ειδικά το φθινόπωρο. Η φωτεινότητα και η θέση του σημαίνουν ότι εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για πλοήγηση.
Προηγούμενες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και άλλα όργανα έδειξαν ότι το Fomalhaut, ηλικίας 440 εκατομμυρίων ετών, περιβάλλεται από σκόνη και συντρίμμια, αλλά οι εικόνες έδωσαν μόνο μια μερική εικόνα του κοσμικού υλικού που περιβάλλει το νεαρό αστέρι.
Τώρα, εικόνες υψηλής ανάλυσης από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έχουν αποκαλύψει το περιβάλλον του άστρου με άνευ προηγουμένου λεπτομέρεια. Πέρα από μια εκτεταμένη εσωτερική ζώνη αστεροειδών που στροβιλίζεται γύρω από το αστέρι υπάρχει ένας δεύτερος στενότερος δακτύλιος από βράχια και συντρίμμια.
«Αυτό που βλέπουμε είναι η σκόνη που παράγεται στις συγκρούσεις μεταξύ πλανητοειδών, τα οποία είναι από καιρό ξεχασμένα απομεινάρια του σχηματισμού του ίδιου του πλανητικού συστήματος», δήλωσε ο András Gáspár, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.
Ακόμη πιο έξω από το Fomalhaut υπάρχει ένας εξωτερικός δακτύλιος από συντρίμμια που μοιάζει με τη ζώνη Kuiper του ηλιακού συστήματος, όπου βρίσκεται ο Πλούτωνας και οι άλλοι νάνοι πλανήτες, Eris, Haumea και Makemake.
Ήταν σε αυτόν τον εξωτερικό δακτύλιο που οι αστρονόμοι εντόπισαν αυτό που αποκαλούν το μεγάλο σύννεφο σκόνης, το οποίο υποπτεύονται ότι δημιουργήθηκε όταν δύο διαστημικοί βράχοι πλάτους άνω των 400 μιλίων συγκρούστηκαν μεταξύ τους.
Οι επιστήμονες εντόπισαν τα νέα χαρακτηριστικά σε εικόνες που τραβήχτηκαν από το όργανο μεσαίας υπέρυθρης ακτινοβολίας το οποίο είναι ενσωματωμένο στο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.
Οι τρεις ένθετες ζώνες και τα κενά μεταξύ τους υποδηλώνουν ότι αόρατοι πλανήτες κάνουν κύκλους στο Fomalhaut και διαμορφώνουν το αστρικό σύστημα μέσω των βαρυτικών τους πεδίων.
«Πλανήτες τόσο χαμηλής μάζας όσο ο Ποσειδώνας είναι αρκετοί για να χαράξουν τις εσωτερικές ζώνες», γράφουν οι συγγραφείς στο Nature Astronomy .
