Γιγάντια μαύρη τρύπα εκπέμπει λάμψη δέκα τρισεκατομμύρια φορές φωτεινότερη από τον Ήλιο

Το φαινόμενο προκλήθηκε από την καταστροφή ενός άστρου θύμα της μελανής οπής.

 

Επιστήμονες παρατηρούν τη πιο ενεργητική λάμψη που έχει ποτέ εντοπιστεί να προέρχεται από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα ένα φαινόμενο που όπως φαίνεται προκλήθηκε όταν αυτό το κοσμικό τέρας διέλυσε και κατάπιε ένα τεράστιο άστρο που πλησίασε υπερβολικά κοντά.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η λάμψη, στο αποκορύφωμά της, ήταν δέκα τρισεκατομμύρια φορές πιο φωτεινή από τον Ήλιο. Προήλθε από μια μαύρη τρύπα με μάζα περίπου 300 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου, που βρίσκεται στο κέντρο ενός μακρινού γαλαξία περίπου 11 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Οι μαύρες τρύπες είναι εξαιρετικά πυκνά ουράνια σώματα με τόσο ισχυρή βαρύτητα, ώστε ούτε το φως δεν μπορεί να διαφύγει. Πιστεύεται ότι οι περισσότεροι γαλαξίες διαθέτουν μία στο κέντρο τους. Στο κέντρο του Γαλαξία μας βρίσκεται μια μαύρη τρύπα, ο Τοξότης Α*, που έχει μάζα περίπου τέσσερα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.

Η πιθανότερη εξήγηση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ότι ένα τεράστιο άστρο παρασύρθηκε προς τη μαύρη τρύπα. Καθώς το υλικό του άστρου έπεφτε προς τα μέσα, προκάλεσε μια τεράστια έκρηξη ενέργειας τη στιγμή που έφτασε στο λεγόμενο «σημείο χωρίς επιστροφή» της μαύρης τρύπας.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το άστρο είχε τουλάχιστον 30 έως και 200 φορές τη μάζα του Ήλιου. Πιθανόν ανήκε σε μια ομάδα άστρων που περιφέρονταν γύρω από τη μαύρη τρύπα και, ύστερα από κάποια βαρυτική αλληλεπίδραση με άλλο σώμα, εκτοξεύτηκε πολύ κοντά της.

«Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι συγκρούστηκε με ένα άλλο, πιο ογκώδες σώμα στην αρχική του τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα, κάτι που ουσιαστικά το έσπρωξε προς τα μέσα. Το άστρο βρέθηκε σε μια πολύ πιο ελλειπτική τροχιά, που το έφερε επικίνδυνα κοντά — υπερβολικά κοντά, όπως αποδείχθηκε» δήλωσε ο αστρονόμος Μάθιου Γκρέιχαμ από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature Astronomy».

Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες περιβάλλονται συνήθως από έναν δίσκο αερίων και σκόνης που έλκονται από τη βαρυτική τους δύναμη. «Όπως κι αν συνέβη, το άστρο πλησίασε τόσο κοντά που υπέστη την αποκαλούμενη ‘σπαγγετοποίηση’ δηλαδή, τεντώθηκε και διαλύθηκε εξαιτίας της τεράστιας βαρυτικής δύναμης της μαύρης τρύπας. Το υλικό του στη συνέχεια άρχισε να περιστρέφεται γύρω της καθώς έπεφτε προς τα μέσα», εξήγησε η αστρονόμος και συν-συγγραφέας της μελέτης, Σάβικ Φορντ από το Πανεπιστήμιο της Πόλης της Νέας Υόρκης.
Τι συνέβη

Η λάμψη προήλθε από το αέριο του διαλυμένου άστρου που θερμάνθηκε και εξέπεμψε φως καθώς κατέληγε στην «άβυσσο». Το συγκεκριμένο άστρο φαίνεται να ήταν εξαιρετικά μαζικό. «Άστρα τόσο μεγάλα είναι εξαιρετικά σπάνια, τόσο επειδή τα μικρότερα σχηματίζονται συχνότερα, όσο και επειδή τα πολύ μεγάλα ζουν πολύ σύντομες ζωές», είπε η Φορντ.

Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι άστρα κοντά σε υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες μπορεί να αυξάνουν τη μάζα τους απορροφώντας υλικό από τον περιβάλλοντα δίσκο, καθιστώντας τα ασυνήθιστα μεγάλα.

Η ομάδα παρατήρησε το φαινόμενο με τηλεσκόπια στην Καλιφόρνια, την Αριζόνα και τη Χαβάη. Εξέτασαν και άλλες πιθανές εξηγήσεις — όπως έκρηξη άστρου, εκτόξευση πίδακα υλικού από τη μαύρη τρύπα ή βαρυτικό φακό που ενίσχυσε τεχνητά την ένταση — όμως κανένα από αυτά τα σενάρια δεν ταίριαζε με τα δεδομένα.

Naftemporiki.gr