Αμέσως μετά την εκδήλωση του σεισμού των 8,8 Ρίχτερ στη Καμτσάκα υπήρξαν κάποια τοπικά ηφαίστεια που εκδήλωσαν έντονη δραστηριότητα προκαλώντας ανησυχία αν και ειδικοί έσπευσαν να αποσυνδέσουν τη δραστηριότητα αυτή με τον σεισμό ενώ άλλοι βλέπουν συσχέτιση. Τι θα συνέβαινε όμως αν όλα τα ηφαίστεια στον τρομερό «Δακτύλιο της Φωτιάς», την περιοχή που έγινε ο σεισμός, ενεργοποιούνταν ταυτόχρονα;
Ο Δακτύλιος της Φωτιάς είναι μια περιοχή στη λεκάνη του Ειρηνικού Ωκεανού όπου λαμβάνουν χώρα μεγάλος αριθμός σεισμών και ηφαιστειακών εκρήξεων. Έχει πεταλοειδές σχήμα 40,000 χιλιομέτρων και σχετίζεται με μία συνεχή σειρά ωκεάνιων τάφρων, ηφαιστειακών τόξων, ηφαιστειακών ζωνών και κινήσεις τεκτονικών πλακών. Περιλαμβάνει 452 ηφαίστεια και περιέχει πάνω από το 75% των ενεργών και ανενεργών ηφαιστείων του κόσμου.
Κάποιοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ένας μεγάλος σεισμός θα μπορούσε να πυροδοτήσει μαζικές ηφαιστειακές εκρήξεις κατά μήκος του «Δακτυλίου της Φωτιάς» ενώ άλλοι αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να συμβεί. Το βέβαια είναι σίγουρα ότι αν όλη αυτή η ηφαιστειακή αλυσίδα εκραγεί ταυτόχρονα τα αποτελέσματα θα ήταν κατακλυσμικά.
Ο καθηγητής Βαλεντίν Τρολ, ηφαιστειολόγος στο Πανεπιστήμιο Ουψάλα αναφέρει ότι οι επιπτώσεις από τέτοιες συνδυασμένες εκρήξεις θα κυμαίνονταν από τοπικές «βροχές» στάχτης και προβλήματα υποδομών έως προβλήματα στις αερομεταφορές και μακροχρόνια κλιματική διαταραχή λόγω των τεράστιων ποσοτήτων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα.
«Αν συνέβαινε αυτό, το οποίο προς το παρόν δεν είναι πιθανό, θα μπορούσε να οδηγήσει στον αποκαλούμενο πυρηνικό χειμώνα που θα διαρκούσε για αρκετά χρόνια», προσθέτει ο Τρολ.
Το φαινόμενο
Οι επιστήμονες μόλις τώρα αρχίζουν να κατανοούν τη σύνδεση μεταξύ σεισμών και ηφαιστειακής δραστηριότητας. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις όπου ισχυροί σεισμοί φαίνεται να έχουν προκαλέσει ηφαιστειακές εκρήξεις. Ο τρόπος: οι σεισμοί μπορεί να δημιουργήσουν νέα ανοίγματα ή να διαταράξουν φυσαλίδες αερίου μέσα στους θαλάμους μάγματος, προκαλώντας τελικά έκρηξη.
«Τα σεισμικά κύματα μπορούν να ταξιδέψουν εκατοντάδες ή χιλιάδες χιλιόμετρα και να “ταρακουνήσουν” ηφαιστειακά συστήματα που είναι ήδη κοντά σε έκρηξη» λέει ο Τρολ που εκτιμά ότι μπορεί η έντονη δραστηριότητα που παρατηρείται στο ηφαίστειο Κλιουτσεβσκόι να προκλήθηκε από τη διαταραχή του θαλάμου μάγματος από τον σεισμό.
Τι θα συνέβαινε λοιπόν αν όλα τα ηφαίστεια στο Δακτύλιο της Φωτιάς ενεργοποιούνταν;
Θα είχαμε ηφαιστειακές εκρήξεις τόσο ισχυρές όσο αυτή στο ηφαίστειο Κρακατόα κατά μήκος όλου του τόξου. Η έκρηξη το 1883 στο Κρακατόα είχε ισχύ ίση με αυτή 13,000 ατομικών βομβών όπως αυτή της Χιροσίμα. Η έκρηξη ακούστηκε σχεδόν 5,000 χιλιόμετρα μακριά παράγοντας τον πιο δυνατό ήχο που έχει ακουστεί ποτέ. Σεισμοί και τσουνάμι έπλητταν συχνά την περιοχή μέχρι και 1 μήνα αργότερα. Το ηφαιστειακό υλικό που εκτοξεύτηκε στην ατμόσφαιρα επηρέασε για τα επόμενα 5 έτη το παγκόσμιο κλίμα μειώνοντας τη θερμοκρασία κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου προκαλώντας αλυσιδωτά προβλήματα στην ανθρωπότητα.
Αν ενεργοποιηθεί ο Δακτύλιος της Φωτιάς στο σύνολο του στάχτη και αέρια θα κατέκλυζαν την ατμόσφαιρα, διακόπτοντας τις αερομεταφορές και προκαλώντας παγκόσμια ψύξη προκαλώντας μαζικές αποτυχίες καλλιεργειών.
* Οι πληθυσμοί κοντά στα ηφαίστεια θα εκτίθεντο σε πέτρες, τοξικά αέρια, λάσπες και πυροκλαστικές ροές
* Τα πρώτα θύματα των επιπτώσεων θα είναι οι 15 χώρες που βρίσκονται εντός του Δακτυλίου της Φωτιάς.
Οι διαφωνίες
Οι ειδικοί που εκτιμούν ότι ένας σεισμός δεν μπορεί να προκαλέσει μαζική έκρηξη σε όλα τα ηφαίστεια του Δακτυλίου στηρίζουν την άποψη τους στο ότι:
* Τα ηφαίστεια απαιτούν μήνες ή και χρόνια προετοιμασίας
* Ο σεισμός μόνο μπορεί να ενεργοποιήσει ηφαίστεια που ήταν ήδη κοντά σε έκρηξη
* Οι τεκτονικές πλάκες έχουν διαφορετικές γεωμετρίες και πετρώματα – είναι αδύνατον ένας σεισμός να τις επηρεάσει όλες ταυτόχρονα
«Ακόμα και αν –και είναι τεράστιο “αν”– όλα τα ηφαίστεια του Δακτυλίου εξερράγησαν ταυτόχρονα, δεν θα προκαλούσαν έναν παγκόσμιο ηφαιστειακό χειμώνα σαν αυτόν που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους» λέει ο Δρ. Τζόναθαν Πολ, επιστήμονας στο βρετανικό Πανεπιστήμιο Royal Holloway.
