Τετάρτη 15 Μαΐου 2024

Εντοπίστηκε διαστημική καμινάδα που βγάζει «καπνό» από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας

Απρόσμενη ανακάλυψη που φωτίζει άγνωστα κοσμικά φαινόμενα

 Παρατηρήσεις και δεδομένα από τα διαστημικά τηλεσκόπια Chandra και XMM-Newton είχαν υποδείξει την ύπαρξη μιας κοσμικής καμινάδας που απελευθερώνει ζεστό αέριο από μια περιοχή γύρω από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας. Νέες παρατηρήσεις από την επίγεια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων MeerKAT όχι μόνο επιβεβαιώνει την ύπαρξη αυτού του διαστημικού… φουγάρου αλλά δείχνει την επίδραση των μαγνητικών πεδίων που περικλείουν το αέριο στην καμινάδα.

Τα στοιχεία για το άνοιγμα της εξάτμισης επισημαίνονται στο ένθετο, το οποίο περιλαμβάνει μόνο δεδομένα Chandra. Αρκετές κορυφογραμμές ακτίνων Χ που δείχνουν φωτεινότερες ακτίνες Χ εμφανίζονται σε λευκό χρώμα, περίπου κάθετα στο επίπεδο του Γαλαξία. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτά είναι τα τοιχώματα μιας σήραγγας, σε σχήμα κυλίνδρου, που βοηθά στη διοχέτευση του θερμού αερίου καθώς κινείται προς τα πάνω κατά μήκος της καμινάδας και μακριά από το Γαλαξιακό Κέντρο.

Τα δεδομένα του Chandra αποκαλύπτουν αρκετές κορυφογραμμές ακτίνων Χ που οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι είναι τα τοιχώματα μιας κυλινδρικής σήραγγας που βοηθά στη διοχέτευση θερμού αερίου καθώς απομακρύνεται από το γαλαξιακό κέντρο. Αυτός ο «εξαερισμός» συνδέεται με μια «καμινάδα» που ανακαλύφθηκε προηγουμένως και βοηθά στην απελευθέρωση ζεστού αερίου που παράγεται από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο Γαλαξιακό Κέντρο. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα εικόνες από την καμινάδα που βρίσκεται περίπου 700 έτη φωτός από το κέντρο του γαλαξία μας.

H σύγκρουση

Η επιστημονική ομάδα που μελέτησε τα δεδομένα και τις εικόνες πιστεύει ότι ζεστό αέριο που ανερχόταν μέσα από την καμινάδα συγκρούστηκε με ψυχρότερο αέριο που βρισκόταν στο δρόμο του. Η σύγκρουση αυτή προκάλεσε διάφορα κοσμικά φαινόμενα όπως  κρουστικά κύματα παρόμοια με ηχητικές εκρήξεις από υπερηχητικά αεροπλάνα. Η αριστερή πλευρά της καμινάδας είναι πιθανότατα ιδιαίτερα φωτεινή στις ακτίνες Χ επειδή το αέριο που ρέει προς τα πάνω χτυπά το τοίχωμα της σήραγγας με πιο άμεση γωνία και με μεγαλύτερη δύναμη από άλλες περιοχές.

Μια από τις εικόνες του αερίου που βγαίνει από την κοσμική καμινάδα στο κέντρο του γαλαξία όπως φαίνονται στο φάσμα των ακτίνων Χ. πηγή φωτό. (X-ray: NASA/CXC/Univ. of Chicago/S.C. Mackey et al.; Radio: NRF/SARAO/MeerKAT; Image Processing: NASA/CXC/SAO/N. Wolk)

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το θερμό αέριο πιθανότατα προέρχεται από μια αλληλουχία γεγονότων που περιλαμβάνουν υλικό που πέφτει προς τον Τοξότη Α*, τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας που εκτιμάται ότι έχει μάζα περίπου τέσσερα εκατ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Πιστεύουν ότι οι εκρήξεις από τη μαύρη τρύπα οδήγησαν στη συνέχεια το αέριο προς τα πάνω και εισήλθαν στην κοσμική καμινάδα. Η ανακάλυψη όπως είναι φυσικό φωτίζει τα φαινόμενα και τις διεργασίες που συμβαίνουν στο κέντρο του γαλαξία μας αλλά και γενικότερα σε περιοχές που υπάρχει μια μεγάλη μαύρη τρύπα.

Naftemporiki.gr