Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ίχνη του μεγαλύτερου γνωστού σεισμού στην ανθρώπινη ιστορία. Πρόκειται για έναν τρομακτικό μεγασεισμό 9,5 Ρίχτερ που προκάλεσε ένα τσουνάμι μήκους 8.000 χιλιομέτρων.
Ώθησε τους ανθρώπινους πληθυσμούς να εγκαταλείψουν τις κοντινές ακτές για περίπου 1.000 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του Live Science, σεισμός σημειώθηκε πριν από περίπου 3.800 χρόνια στη σημερινή βόρεια Χιλή, όταν ένα ρήγμα τεκτονικής πλάκας ανύψωσε την ακτογραμμή της περιοχής.
Το επακόλουθο τσουνάμι ήταν τόσο ισχυρό, που δημιούργησε κύματα ύψους 20 μέτρων και έφτασε μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, όπου εκτόξευσε τεράστιους ογκόλιθους, εκατοντάδες χιλιόμετρα στην ενδοχώρα.
Ο μεγαλύτερος σεισμός που είχε καταγραφεί μέχρι σήμερα, ήταν της Βαλδίβια που έπληξε τη νότια Χιλή το 1960. Ο σεισμός αυτό είχε μέγεθος μεταξύ 9,4 και 9,6 Ρίχτερ και σκότωσε έως και 6.000 ανθρώπους.
Το ρήγμα που προκάλεσε τον σεισμό της Βαλδίβια ήταν τεράστιο, φτάνοντας σε μήκος έως και 800 χιλιόμετρα. Αλλά, όπως περιγράφουν οι επιστήμονες σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Science Advances», ο αρχαίος μεγασεισμός ήταν ακόμη μεγαλύτερος, προερχόμενος από ένα ρήγμα μήκους περίπου 1.000 χλμ.
Αυτοί οι μεγασεισμοί συμβαίνουν κατά μήκος ενεργών ζωνών υποβύθισης, εκεί δηλαδή που οι τεκτονικές πλάκες της Γης βυθίζονται η μία κάτω από την άλλη. Στις περιοχές αυτές οι πλάκες ολισθαίνουν και τρίβονται αναμεταξύ τους, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται ισχυρές τάσεις στο σημείο διεπαφής τους. Η συσσωρευμένη πίεση στο σημείο διεπαφής δημιουργεί ένα γιγαντιαίο ρήγμα και απελευθερώνει ενέργεια με τη μορφή καταστροφικών σεισμικών κυμάτων.
Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ίχνη του μεγασεισμού σε θαλάσσια και παράκτια αντικείμενα καθώς και σε πετρώματα, όστρακα και θαλάσσια ζωή, στην έρημο Ατακάμα της Χιλής.
«Βρήκαμε στοιχεία από θαλάσσια ιζήματα και πολλά πλάσματα που θα ζούσαν ήσυχα στη θάλασσα πριν εκτοπιστούν στην ενδοχώρα», δήλωσε ο Τζέιμς Γκοφ, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον στην Αγγλία. «Και τα βρήκαμε όλα αυτά πολύ ψηλά και πολύ μακριά στην ενδοχώρα, οπότε δεν μπορεί να τα παρέσυρε κάποια καταιγίδα».
Για να κατανοήσουν καλύτερα τι παρέσυρε αυτές τις αποθέσεις τόσο μακριά από τη θάλασσα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ραδιοχρονολόγηση. Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει τη μέτρηση των ποσοτήτων του άνθρακα 14, ενός ραδιενεργού ισοτόπου άνθρακα που βρίσκεται στο εσωτερικό ενός υλικού, ώστε να προσδιοριστεί η ηλικία του. Καθώς ο άνθρακας 14 υπάρχει παντού στη Γη, οι αποθέσεις τον απορροφούν εύκολα κατά το σχηματισμό τους. Ο χρόνος ημιζωής του άνθρακα 14, ή ο χρόνος που χρειάζεται για να διασπαστεί ραδιενεργά το μισό του, είναι 5.730 χρόνια, καθιστώντας τον ιδανικό για τους επιστήμονες που θέλουν να ανατρέξουν στα τελευταία 50.000 χρόνια της ιστορίας.
Αφού χρονολόγησαν 17 αποθέσεις σε επτά διαφορετικές θέσεις ανασκαφών σε μήκος 600 χλμ. της βόρειας ακτής της Χιλής, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ηλικίες του παράκτιου υλικού έδειχναν ότι έφτασε στην ενδοχώρα πριν από περίπου 3.800 χρόνια.
«Ο τοπικός πληθυσμός εκεί έχασε τα πάντα», δήλωσε ο Γκοφ. «Διαπιστώσαμε ότι ακολούθησε μια τεράστια κοινωνική αναταραχή, καθώς οι κοινότητες μετακινήθηκαν στην ενδοχώρα για να προστατευθούν από το τσουνάμι. Πέρασαν πάνω από 1.000 χρόνια προτού οι άνθρωποι επιστρέψουν και πάλι στην περιοχή, ένα εντυπωσιακα μεγάλο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι εξαρτιόνταν από τη θάλασσα για την τροφή τους», τόνισε.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η έρευνά τους θα μπορούσε να συμβάλει στην κατανόηση των κινδύνων μελλοντικών μεγασεισμών.
«Ενώ αυτό είχε σημαντικές επιπτώσεις στους ανθρώπους στη Χιλή, τα νησιά του Νότιου Ειρηνικού ήταν ακατοίκητα όταν δέχθηκαν το χτύπημα του τσουνάμι πριν από 3.800 χρόνια», εξήγησε ο Γκοφ. «Τώρα όμως είναι όλα κατοικημένα και πολλά από αυτά αποτελούν δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Έτσι, όταν συμβεί ένα τέτοιο γεγονός την επόμενη φορά, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές, εκτός αν μάθουμε από αυτά τα ευρήματα».
ΠΗΓΗ: Live Science μέσω ertnews.gr, Εύη Τσιριγωτάκη
