Το αντιγονικό σύστημα Rhesus (Rh) είναι ένα από τα πιο περίπλοκα συστήματα των ομάδων αίματος στους ανθρώπους. Μέχρι σήμερα 49 διαφορετικά αντιγόνα (Rh αντιγόνα) του συστήματος αυτού έχουν ανακαλυφθεί, σύμφωνα με την αναφορά της Διεθνούς Κοινότητας Μεταγγίσεων για την ονομασία των αντιγόνων επιφανείας των ερυθροκυττάρων που δημοσιεύτηκε το 2005 (International Society for Blood Transfusion Committee on Terminology for Red Cell Surface Antigens).
Από τα αντιγόνα αυτά λίγα είναι ανοσογόνα και έχουν κλινική σημασία. Σημαντικότερο είναι το αντιγόνο RhD, κυρίαρχο αντιγόνο στον άνθρωπο και ισχυρά ανοσογόνο που σχετίζεται με τις ανοσολογικού τύπου αιμολυτικές αναιμίες. Σύμφωνα με την παρουσία ή όχι του RhD αντιγόνου, τα ανθρώπινα ερυθροκύτταρα διακρίνονται σε Rh θετικά και Rh αρνητικά. Από μελέτες διαπιστώθηκε ότι 82%- 88% των Καυκάσιων, περίπου το 95% των μαύρων Αφρικανών και σχεδόν το 100% των ανθρώπων από την Ανατολική Ασία (Far East) είναι RhD θετικοί.
Οι άλλοι κύριοι πολυμορφισμοί του αντιγονικού συστήματος Rhesus είναι οι C/c και E/e, δύο ζευγάρια αντιθετικών αντιγόνων17. Το αντιγόνο C απαντάται με συχνότητα 70% και το αντιθετικό του αντιγόνο c με 80% στους Ευρωπαίους. Στους μαύρους Αφρικανούς η συχνότητα του αντιγόνου C είναι χαμηλή ~17%, αντίθετα στην ανατολική Ασία αγγίζει το 100%, ενώ η συχνότητα του αντιθετικού του αντιγόνου c στην περιοχή αυτή είναι υψηλότερη ~99%. Στους περισσότερους πληθυσμούς το αντιγόνο Ε παρουσιάζει μια συχνότητα ~34% και αντίστοιχα του αντιθετικού του αντιγόνου e ~98%.
Όλα τα αντιγόνα του συστήματος αυτού αποτελούν ένα μοριακό σύμπλεγμα της ερυθροκυτταρικής μεμβράνης, το οποίο δεν συνδέεται με τον σκελετό. Το σύμπλεγμα Rhesus φαίνεται να είναι μέρος ενός μεγαλύτερου συμπλέγματος που παίζει ρόλο στην κυτταρική προσκόλληση και το οποίο περιλαμβάνει την LW γλυκοπρωτεΐνη, τη γλυκοφορίνη B, την γλυκοπρωτεΐνη Duffy και την πρωτεΐνη CD47.
Η λειτουργία του συμπλέγματος Rhesus δεν είναι πλήρως γνωστή ακόμη και σήμερα, αλλά επειδή η δομή του παρουσιάζει ομοιότητες με αυτήν των μεμβρανικών μεταφορέων, πιθανολογείται ότι δρα ως μεμβρανικός μεταφορέας. Επιπλέον, τα Rh πολυπεπτίδια φαίνεται ότι παίρνουν μέρος στη διατήρηση της συμμετρίας των φωσφολιπιδίων της μεμβράνης. Η δομή των πρωτεϊνών Rhesus μοιάζει με τη δομή μιας οικογένειας πρωτεϊνών που είναι γνωστή ως μεταφορέας ιόντων αμμωνίου. Δεν είναι γνωστός ο λόγος για τον οποίο τα ερυθροκύτταρα χρειάζονται ενεργούς μεταφορείς ιόντων αμμωνίου και η λειτουργία αυτή του συμπλέγματος Rhesus παραμένει προς διευκρίνηση.
Από τα αντιγόνα αυτά λίγα είναι ανοσογόνα και έχουν κλινική σημασία. Σημαντικότερο είναι το αντιγόνο RhD, κυρίαρχο αντιγόνο στον άνθρωπο και ισχυρά ανοσογόνο που σχετίζεται με τις ανοσολογικού τύπου αιμολυτικές αναιμίες. Σύμφωνα με την παρουσία ή όχι του RhD αντιγόνου, τα ανθρώπινα ερυθροκύτταρα διακρίνονται σε Rh θετικά και Rh αρνητικά. Από μελέτες διαπιστώθηκε ότι 82%- 88% των Καυκάσιων, περίπου το 95% των μαύρων Αφρικανών και σχεδόν το 100% των ανθρώπων από την Ανατολική Ασία (Far East) είναι RhD θετικοί.
Οι άλλοι κύριοι πολυμορφισμοί του αντιγονικού συστήματος Rhesus είναι οι C/c και E/e, δύο ζευγάρια αντιθετικών αντιγόνων17. Το αντιγόνο C απαντάται με συχνότητα 70% και το αντιθετικό του αντιγόνο c με 80% στους Ευρωπαίους. Στους μαύρους Αφρικανούς η συχνότητα του αντιγόνου C είναι χαμηλή ~17%, αντίθετα στην ανατολική Ασία αγγίζει το 100%, ενώ η συχνότητα του αντιθετικού του αντιγόνου c στην περιοχή αυτή είναι υψηλότερη ~99%. Στους περισσότερους πληθυσμούς το αντιγόνο Ε παρουσιάζει μια συχνότητα ~34% και αντίστοιχα του αντιθετικού του αντιγόνου e ~98%.
Όλα τα αντιγόνα του συστήματος αυτού αποτελούν ένα μοριακό σύμπλεγμα της ερυθροκυτταρικής μεμβράνης, το οποίο δεν συνδέεται με τον σκελετό. Το σύμπλεγμα Rhesus φαίνεται να είναι μέρος ενός μεγαλύτερου συμπλέγματος που παίζει ρόλο στην κυτταρική προσκόλληση και το οποίο περιλαμβάνει την LW γλυκοπρωτεΐνη, τη γλυκοφορίνη B, την γλυκοπρωτεΐνη Duffy και την πρωτεΐνη CD47.
Η λειτουργία του συμπλέγματος Rhesus δεν είναι πλήρως γνωστή ακόμη και σήμερα, αλλά επειδή η δομή του παρουσιάζει ομοιότητες με αυτήν των μεμβρανικών μεταφορέων, πιθανολογείται ότι δρα ως μεμβρανικός μεταφορέας. Επιπλέον, τα Rh πολυπεπτίδια φαίνεται ότι παίρνουν μέρος στη διατήρηση της συμμετρίας των φωσφολιπιδίων της μεμβράνης. Η δομή των πρωτεϊνών Rhesus μοιάζει με τη δομή μιας οικογένειας πρωτεϊνών που είναι γνωστή ως μεταφορέας ιόντων αμμωνίου. Δεν είναι γνωστός ο λόγος για τον οποίο τα ερυθροκύτταρα χρειάζονται ενεργούς μεταφορείς ιόντων αμμωνίου και η λειτουργία αυτή του συμπλέγματος Rhesus παραμένει προς διευκρίνηση.
