Τον 5ο αιώνα π.Χ. ο Ιπποκράτης πίστευε ότι τα τέσσερα στοιχεία της φύσης (Γη, νερό, αέρας, φωτιά) υπάρχουν σε αναλογίες όχι μόνο στον κόσμο αλλά και στο ανθρώπινο σώμα και αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες λειτουργίες.
Η Γη θεωρείται ξηρή και ψυχρή και αντιστοιχεί στη μαύρη χολή. Το νερό υγρό και ψυχρό και αντιπροσωπεύει το φλέγμα. Ο αέρας υγρός και θερμός και αντιστοιχεί στο αίμα και, τέλος, η φωτιά ξηρή και θερμή και αντιστοιχεί στην κίτρινη χολή.
Όταν βρίσκονται σε αρμονία, ο άνθρωπος είναι απόλυτα αρμονικό άτομο. Γενικά, όμως, κυριαρχεί ένα από τα τέσσερα στοιχεία και επηρεάζει τον χαρακτήρα, την υγεία και τη μορφή του σώματος. Έτσι, προκύπτουν οι τέσσερις τύποι των ανθρώπων. Η Γη (μαύρη χολή) διαμορφώνει τον μελαγχολικό, το νερό (φλέγμα) τον φλεγματικό, ο αέρας (αίμα) τον αιματώδη και η φωτιά (κίτρινη χολή) τον χολερικό.
Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, ο μελαγχολικός έχει την τάση να είναι λυπημένος και καταθλιπτικός για το παραμικρό εμπόδιο που του παρουσιάζεται. Ο φλεγματικός είναι συνήθως απαθής, ψύχραιμος και γενικά εσωστρεφής. Ο αιματώδης αισιόδοξος και ευφυής και δύσκολα χαλάει η διάθεση του, ενώ ο χολερικός ευερέθιστος και δυναμικός.
Ο Αριστοτέλης με τα Φυσιογνωμικά επιχείρησε να αναλύσει τις κατηγορίες των χαρακτήρων βασιζόμενος στα εξωτερικά χαρακτηριστικά αλλά λαμβάνει σε μεγάλο βαθμό υπόψη του τη φυλή των ατόμων.
Η φυσιογνωμική υιοθετήθηκε απ’ όλους σχεδόν τους λαούς αλλά γνώρισε ιδιαίτερη επίδοση στην Κίνα. Εκεί όμως τα στοιχεία δεν είναι τέσσερα αλλά πέντε (φωτιά, γη, νερό, μέταλλο, ξύλο), οπότε το ίδιο ισχύει και για τις κατηγορίες των ανθρώπων.
Εικόνα © Αρχαία Ελληνικά
