Όνειρό του ήταν να στέλνει μηνύματα από τη φάρμα των γονιών του στην Ιταλία σε άλλες μακρινές χώρες. Σήμερα το όνειρο αυτό είναι πλέον χειροπιαστή καθημερινότητα για όλους μας.
Γραπτά μηνύματα, εικονομηνύματα, βιντεοκλήσεις, τηλεδιασκέψεις, δορυφορικές συνδέσεις, ασύρματα δίκτυα κ.ο.κ. Σήμερα όλα τα παραπάνω υφαίνουν ένα αόρατο δίχτυ επικοινωνιών που τυλίγει ολόκληρη την υφήλιο και έχει καταστήσει τη σύνδεση μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων υπόθεση ρουτίνας.
Για πολλούς ειδικούς αυτό το «ηλεκτρονικό νέφος» θα εξελιχτεί στο μέλλον στον υπ’ αριθμόν ένα εχθρό της ανθρώπινης υγείας. Γεγονός όμως είναι ένα: τα αόρατα κύματα που μας λούζουν κάθε στιγμή έδωσαν τρομερή ώθηση στην εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού τον τελευταίο αιώνα. Και όλα ξεκίνησαν χάρη στην επινοητικότητα ενός επίμονου Ιταλού εφευρέτη, του Γκουλιέλμο Μαρκόνι.
Πρώτες προσπάθειες. Ο Γκουλιέλμο Μαρκόνι γεννήθηκε στις 25 Απριλίου του 1874 στη Μπολόνια της Ιταλίας. Ο Ιταλός πατέρας του και η Ιρλανδή μητέρα του φρόντισαν ώστε ο Γκουλιέλμο να λάβει καλή εκπαίδευση, αν και ο ίδιος δεν ήταν ιδιαίτερα επιμελής στα μαθήματά του. Μετά λοιπόν τη βασική μόρφωσή του, συνέχισε τις σπουδές του στη Φλωρεντία και στο Λιβόρνο, όπου και μυήθηκε στα μυστικά της ηλεκτρομαγνητικής θεωρίας του Μάξγουελ. Το 1894 ο Μαρκόνι ξεκίνησε τα δικά του πειράματα κατασκευάζοντας και θέτοντας σε λειτουργία απλές συσκευές αποτελούμενες από επαγωγικά πηνία και πρόχειρους αναμεταδότες. Σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει τις περισσότερες φορές στην επιστημονική έρευνα, ο Μαρκόνι σημείωσε επιτυχία από την αρχή. Συγκεκριμένα, κατόρθωσε να αποστείλει και να λάβει ασύρματα σήματα Μορς σε απόσταση 2,5 χιλιομέτρων.
Ζήτημα στρατηγικής σημασίας. Η αλήθεια είναι ότι ο Μαρκόνι δεν ανακάλυψε κάτι ολότελα πρωτότυπο. Η αποστολή τηλεγραφικών μηνυμάτων υπήρξε πεδίο έρευνας για δεκάδες επιστήμονες πριν από τον Μαρκόνι. Ωστόσο ο Ιταλός εφευρέτης ανακάλυψε δύο μυστικά που του επέτρεπαν να στέλνει και να λαμβάνει ασύρματα μηνύματα σε μεγάλες αποστάσεις: πρώτον, γείωσε τις κεραίες αποστολής και λήψης (δηλαδή τις έβαλε να ακουμπούν στη γη) και δεύτερον τις τοποθέτησε κατακόρυφα. Αυτές οι δύο φαινομενικά απλές τροποποιήσεις κατέστησαν τη διάταξη του Μαρκόνι εμπορικά βιώσιμη. Με αυτό κατά νου και αφού πρώτα απέτυχε να προσελκύσει χρηματοδότες για τη συνέχιση των πειραμάτων του, ο Μαρκόνι βρέθηκε το 1895 στο Λονδίνο. Δεν υπήρχε καταλληλότερο μέρος για την προώθηση των ιδεών του, καθώς η Βρετανική Αυτοκρατορία είχε κτήσεις στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και το κραταιό βρετανικό ναυτικό κυριαρχούσε στις θάλασσες ολόκληρου του πλανήτη. Συνεπώς για τους Βρετανούς η αποστολή και λήψη κυβερνητικών εντολών χωρίς τη μεσολάβηση ενσύρματου δικτύου, το οποίο εύκολα μπορούσε να γίνει στόχος δολιοφθοράς, ήταν στρατηγικής σημασίας.
Σε αναζήτηση χρησιμότητας. Στο Λονδίνο ο Μαρκόνι τέθηκε υπό την προστασία και χρηματοδότηση του κατάλληλου ανθρώπου, του Γουίλιαμ Πρις, τεχνικού διευθυντή της ταχυδρομικής υπηρεσίας. Ο Μαρκόνι αποδείχτηκε μεθοδικότατος και κυρίως ακάματος. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Ιταλό εφευρέτη, εκείνη την περίοδο εργαζόταν ακατάπαυστα, ως και 16 ώρες την ημέρα, προκειμένου να επιτύχει το στόχο του. Μέσα στο 1896 κατόρθωσε να στείλει σήματα σε αποστάσεις 6,5 χιλιομέτρων την ημέρα και 15 χιλιομέτρων τη νύχτα. Το 1897 εγκατέστησε τον πρώτο σταθμό ασύρματων επικοινωνιών, αυτή τη φορά στη Λα Σπέτσια της Ιταλίας. Με αυτόν το σταθμό επικοινωνούσαν τα ιταλικά πολεμικά πλοία και μάλιστα από απόσταση 22 χιλιομέτρων. Ακόμα και τότε, όμως, οι δισταγμοί παρέμεναν. Συγκεκριμένα, η σχετικά περιορισμένη εμβέλεια δεν έπειθε για την εμπορική αξία μιας τέτοιας εφεύρεσης. Άλλωστε το ενσύρματο τηλεγραφικό δίκτυο αναπτυσσόταν γοργά και εξασφάλιζε αξιόπιστη επικοινωνία μεταξύ των μεγάλων διοικητικών και εμπορικών κέντρων της Ευρώπης.
Από την Αγγλία στον Καναδά. Η δικαίωση και η αναγνώριση ήρθε τρία χρόνια αργότερα και ενώ οι ειδικοί είχαν προεξοφλήσει πλέον ότι η χρήση ασύρματων επικοινωνιών θα ήταν ανέφικτη σε μεγάλες αποστάσεις εξαιτίας της καμπυλότητας της Γης, η οποία θα εμπόδιζε τη μετάδοση των κυμάτων. Ο Μαρκόνι, όμως, κατόρθωσε να λάβει πεντακάθαρα σήματα στο σταθμό που είχε κατασκευάσει στη Νέα Γη του Καναδά, τα οποία εκπέμπονταν από την Κορνουάλη της Αγγλίας. Η επιτυχής δοκιμή δημιούργησε αίσθηση στην Αμερική και την Ευρώπη, καθώς κατέδειξε τα οφέλη της ασύρματης επικοινωνίας έναντι των ενσύρματων δικτύων, τα οποία απαιτούσαν πολύ χρόνο και χρήμα τόσο για την κατασκευή όσο και για τη συντήρησή τους. Επιπλέον, αποκάλυψε στους επιστήμονες την ιδιότητα των ανώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας να αντανακλούν τα ραδιοκύματα που εκπέμπονται σε ορισμένα μήκη κύματος. Το 1909 ο Γκουλιέλμο Μαρκόνι τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ Φυσικής, το οποίο μοιράστηκε με τον Γερμανό συνάδελφό του Καρλ Μπράουν. Συνέχισε να εξελίσσει τις εφευρέσεις του και το 1932 εγκατέστησε ένα πρόδρομο σύστημα κινητού τηλεφώνου ανάμεσα στην πόλη του Βατικανού και στο ανάκτορο Καστέλ Γκαντόλφο, ώστε να μπορούν οι καρδινάλιοι να επικοινωνούν άμεσα με την κατοικία του πάπα. Ο Γκουλιέλμο Μαρκόνι πέθανε στις 20 Ιουλίου του 1937 και κηδεύτηκε στην προσωπική πατρίδα του, την Μπολόνια, με όλες τις τιμές από το ιταλικό κράτος.
focusmag.gr
