Τα αρχαιότερα βέλη στον κόσμο είναι λίθινα και έχουν ηλικία 64.000 χρόνων, γεγονός που μεταθέτει την ανάπτυξη της συγκεκριμένης τεχνολογίας τουλάχιστον 20.000 χρόνια πιο πίσω απ΄ όσο πιστεύαμε. Τα βέλη εντοπίστηκαν στη σπηλιά Σιμπούντου, που βρίσκεται περίπου 40 χλμ. βόρεια του Ντέρμπαν, στη Νότια Αφρική.
(φωτογραφία αρχείου)
Η ομάδα των αρχαιολόγων, με επικεφαλής τη Λιν Γουάντλεϊ από το Πανεπιστήμιο Γουϊτγουότερσραντ του Γιοχάνεσμπουργκ, ανακάλυψαν τα λίθινα βέλη, σκάβοντας σε στρώματα αρχαίων ιζημάτων ηλικίας έως και 100.000 ετών.
Η μικροσκοπική εξέταση που ακολούθησε έδειξε ότι τα προϊστορικά όπλα έφεραν υπολείμματα αίματος, οστών και άλλων ιχνών, στοιχεία ιδιαίτερα σημαντικά όσον αφορά στη χρήση τους. Επιπλέον, εξαιτίας του γεωμετρικού τους σχήματος, οι ειδικοί μπόρεσαν να ερμηνεύσουν τα χτυπήματα και τις φθορές που είχαν υποστεί, συμπεραίνοντας ότι πιθανότατα αποτελούσαν προεξοχές προϊστορικών βλημάτων και όχι αιχμές δόρατος.
Κατά την εξέταση βρέθηκαν επίσης ίχνη κολλητικής ουσίας από ρητίνη, που αποδεικνύει ότι τα βέλη ήταν στερεωμένα σε ξύλινο κοντάρι. Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε στο BBC η αρχαιολόγος και λέκτορας Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γιοχάνεσμπουργκ, Μαρλίζ Λόμπαρντ, η οποία συμμετείχε στην ανασκαφική ομάδα, η παρουσία κόλλας υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι εκείνοι ήταν ικανοί να κατασκευάζουν περίπλοκα εργαλεία από διαφορετικά υλικά και να τα συγκολλούν μεταξύ τους.
«Το γεγονός αυτό αποτελεί ένδειξη μιας συμπεριφοράς που απαιτεί σκέψη», συμπλήρωσε, καθώς το κυνήγι με τόξα και βέλη χρειάζεται σχεδιασμό, εξοπλισμό και προετοιμασία, δηλαδή μια σειρά από περίπλοκες κοινωνικές και επικοινωνιακές ικανότητες. «Τώρα μπορούμε να είμαστε όλο και περισσότερο σίγουροι ότι πριν από 60.000 με 70.000 χρόνια οι άνθρωποι στην Αφρική συμπεριφέρονταν, σε γνωστικό επίπεδο, περίπου σαν κι εμάς», κατέληξε η Μ. Λόμπαρντ.
Σύμφωνα με το περιοδικό «Archaeology», η ανακάλυψη αυτή, σε συνδυασμό με άλλα ευρήματα, όπως οι χάντρες κοχυλιών και τα οστέινα εργαλεία ηλικίας 75.000-80.000 που έχουν βρεθεί στη σπηλιά Μπλόμπος της Νότιας Αφρικής, ίσως ανασκευάσουν τη θεωρία για το «Μεγάλο Βήμα προς τα Εμπρός». Πρόκειται για μια θεωρία που μέχρι πρόσφατα ενστερνίζονταν πολλοί αρχαιολόγοι και η οποία ανέφερε ότι τα εξελιγμένα καλλιτεχνήματα και εργαλεία του Homo sapiens sapiens είναι αποτέλεσμα μιας ξαφνικής γενετικής αλλαγής που συνέβη πριν από 40.000-50.000 χρόνια. Ίσως αυτή η αλλαγή να μην έγινε τόσο απότομα, αλλά σταδιακά που πήρε εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια.
Στη σπηλιά Σιμπούντου έχουν έρθει στο φως κι άλλα πολύ σημαντικά μεσολιθικά ευρήματα, όπως το αρχαιότερο τόξο και την αρχαιότερη βελόνα (ηλικίας 61.000 ετών), ίχνη από την πιο παλιά χρήση κόλλας από φυτικό κόμμι και κόκκινη ώχρα και μερικές από τις παλαιότερες χάντρες κοχυλιών, ηλικίας 71.000 ετών.
enet
