Τρίτη 15 Ιουνίου 2010

Η σκόνη του Ιτοκάουα


Στα χέρια των αστρονόμων η κάψουλα με τα πρώτα δείγματα αστεροειδή


H μετεωρική κάθοδος της κάψουλας άφησε μια φωτεινή γραμμή στον ουρανό της Αυστραλίας


Ιάπωνες επιστήμονες πέταξαν σήμερα, Δευτέρα, στην έρημο της Αυστραλίας και ανέκτησαν την κάψουλα του «Χαγιαμπούσα», της πρώτης αποστολής που ολοκλήρωσε ταξίδι σε αστεροειδή μετ΄επιστροφής....


Θα περάσουν πάντως εβδομάδες μέχρι να εξακριβωθεί αν το δοχείο περιέχει δείγματα σκόνης από την αστεροειδή Ιτοκάουα.

«Η πιθανότητα επιτυχίας είναι ίσως 50%» εκτίμησε ο Σεΐτσι Σακαμότο της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Εξερεύνησης Αεροδιαστήματος (JAXA).

Λόγω αλλεπάλληλων τεχνικών προβλημάτων, το σκάφος Χαγιαμπούσα («γεράκι»)  καθυστέρησε τρία χρόνια να επιστρέψει από τον Ιτοκάουα.

Το βράδυ της Κυριακής η κάψουλα εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα αφήνοντας μια φωτεινή γραμμή στον ουρανό σαν μετεωρίτης. Έπεσε τελικά με αλεξίπτωτο στην Απαγορευμένη Περιοχή Γούμερα, μια στρατιωτική ζώνη 480 χλμ βορειοδυτικά της Αδελαΐδας.

Προτού πετάξουν με ελικόπτερα για να ανακτήσουν το πολύτιμο μεταλλικό κουτί, οι επιστήμονες χρειάστηκε να περιμένουν επιβεβαίωση από την γερουσία των ιθαγενών Αβορίγινων ότι η κάψουλα δεν είχε πέσει σε ευαίσθητη περιοχή θρησκευτικής σημασίας.

Το Χαγιαμπούσα εκτοξεύτηκε το 2003 και το 2005 έφτασε στον αστεροειδή Ιτοκάουα, έναν βράχο μήκους περίπου 500 μέτρων. Αφού τον φωτογράφισε από όλες τις γωνίες, το σκάφος άγγιξε τον αστεροειδή δύο φορές και επιχείρησε να συλλέξει δείγματα.

Το Χαγιαμπούσα ήταν σχεδιασμένο να εκτοξεύσει ένα μικρό βλήμα στην επιφάνεια του βράχου για να σηκώσει σκόνη την οποία θα συνέλεγε αργότερα με έναν σωλήνα. Το βλήμα πιθανότατα δεν εκτοξεύτηκε λόγω βλάβης, ωστόσο οι μηχανικοί της αποστολής ελπίζουν ότι ο ο σωλήνας κατάφερε να αναρροφήσει λίγη σκόνη στον θάλαμο συλλογής.

«Θα περάσει αρκετός χρόνος πριν μάθουμε αν υπάρχει δείγμα, και αν ναι πόσο» σχολίασε ο Σκοτ Στάνφορντ της NASA, η οποία παρακολουθούσε τη μετεωρική κάθοδο της αποστολής. Το ίδιο το Χαγιαμπούσα κάηκε στην ατμόσφαιρα.

Η κάψουλα βρίσκεται τώρα στην μικρή πόλη Γούμερα όπου προετοιμάζεται για το ταξίδι επιστροφής στην Ιαπωνία σε λίγες ημέρες.

Αν έχει πετύχει, το Χαγιαμπούσα θα ήταν μόλις η τέταρτη αποστολή που καταφέρνει να φέρει στη Γη δείγματα υλικού από το διάστημα: Οι αποστολές Apollo έφεραν δείγματα από τη Σελήνη το 1969, το Stardust συνέλεξε υλικό από την ουρά ενός κομήτη το 2004, και το Genesis έφερε σωματίδια του λεγόμενου ηλιακού ανέμου, επίσης το 2004.

Η προκαταρκτική ανάλυση των δειγμάτων του Χαγιαμπούσα θα πραγματοποιηθεί από Ιάπωνες, Αμερικανούς και Αυστραλούς επιστήμονες στην Ιαπωνία. Ένα χρόνο αργότερα, επιστήμονες από όλο τον κόσμο θα μπορέσουν να υποβάλλουν αιτήσεις για εξέταση των πολυπόθητων δειγμάτων.

Δεδομένου ότι οι αστεροειδείς θεωρούνται κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος, η μελέτη των δειγμάτων θα μπορούσε να αποκαλύψει νέα στοιχεία για την προέλευση της Γης.
to vima/ M.A.R.C-review