Σάββατο 8 Μαΐου 2010

Η ρομποτική χειρουργική στις παθήσεις του πεπτικού



Χαρίλαος Κ. Παππής MD, PhD, FACS, Γενικός Χειρουργός

Στο τέλος του 20ού αιώνα ζήσαμε την επανάσταση στη χειρουργική με την εφαρμογή των λαπαροσκοπικών τεχνικών για όλες σχεδόν τις παθήσεις της κοιλιάς. Στην αυγή του 21ου αιώνα, η ρομποτική χειρουργική έρχεται να συμπληρώσει τις εξελίξεις αυτές, προσθέτοντας μια σειρά από εκπληκτικά πλεονεκτήματα με τη χρήση ειδικών ρομποτικών συστημάτων ελεγχόμενων από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και καθοδηγούμενων από τον χειρουργό. Άλλωστε, για τη γενική χειρουργική, τα δύο αυτά άλματα στη πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας συνδέονται άρρηκτα.

Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική...
καταξιώθηκε στον επιστημονικό χώρο από το 1987 με την εφαρμογή των λαπαροσκοπικών τεχνικών. Εγκαταλείποντας τις κλασικές μεγάλες τομές, πραγματοποιήθηκαν επεμβάσεις μέσα από 3-4 μικρές τομές της τάξεως λίγων χιλιοστών. Με την απόκτηση εμπειρίας γίνονται σήμερα με λαπαροσκόπηση όλες οι επεμβάσεις στην κοιλιά. Μέσα από μια μικροσκοπική τομή 10 χιλιοστών εισέρχεται μια κάμερα στην κοιλιά του ασθενούς και από άλλες τομές των 5 χιλιοστών εισέρχονται 2-3 εργαλεία για την πραγματοποίηση της επέμβασης. Η επέμβαση διεξάγεται μέσα σε μεγεθυμένη εικόνα, που δείχνει με κάθε λεπτομέρεια τους ιστούς και την περιοχή που θα πρέπει να παρέμβει ο χειρουργός. Έτσι, έχουμε σχεδόν μηδενική απώλεια αίματος, ελάχιστες κακώσεις στους γύρω ιστούς, πρόσβαση σε δύσκολες περιοχές του σώματος και ανύπαρκτη κάκωση στο κοιλιακό τοίχωμα.

Η ρομποτική τεχνολογία έρχεται να προσθέσει τεράστια πλεονεκτήματα σε αυτά της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Νέα τρισδιάστατη εικόνα με υψηλή ανάλυση, επιτρέπει πολύ καλύτερο προσανατολισμό στο χώρο, παρατήρηση και των πιο μικρών αγγείων, νεύρων και άλλων σημαντικών ανατομικών στοιχείων, ώστε η επέμβαση να πραγματοποιείται με απόλυτη ακρίβεια. Μέχρι τώρα η απεικόνιση στο μόνιτορ ήταν δύο διαστάσεων με δυσκολία στον έλεγχο του βάθους. Τώρα, η εικόνα πια είναι πραγματική, χωρίς περιορισμούς. Σε αυτό προστίθεται η δυνατότητα των εργαλείων να κάνουν πολλαπλές κινήσεις σε 360 μοίρες, μιμούμενα την κίνηση του ανθρώπινου καρπού, αλλά σε κατευθύνσεις που το ανθρώπινο χέρι δεν μπορεί! Επιπλέον, η ανθρώπινη κίνηση υποπολλαπλασιάζεται και σταθεροποιείται από το ρομπότ ώστε να αποκτά μεγαλύτερη ακρίβεια εξαφανίζοντας τον τρόμο των χεριών. Όπως έγραψε και ο Doc Seaman «τώρα μπορεί ο χειρουργός να δουλέψει άνετα σε χώρο ενός χιλιοστού!». Έτσι, μπορούμε να προσεγγίσουμε σημεία που ως τώρα ήταν δυσπρόσιτα και να πραγματοποιήσουμε χειρισμούς που ήταν αδύνατοι τεχνικά.

Το χειρουργικό ρομπότ Da Vinci αποδεικνύεται ο καλύτερος συνεργάτης του χειρουργού στις δύσκολες επεμβάσεις θολοπλαστικής για αποκατάσταση γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, καθώς και σε πολύπλοκες περιπτώσεις ευμεγέθους παραοισοφαγικής διαφραγματοκήλης. Η κατανόηση της τρισδιάστατης ανατομίας της περιοχής του κατώτερου οισοφάγου και η δυνατότητα ανάταξης και διόρθωσης της κήλης χωρίς τραυματισμό του οισοφάγου, των νεύρων και αγγείων της περιοχής, είναι οι δύο βασικές παράμετροι που οδηγούν σε μια επιτυχή επέμβαση διαφραγματοκήλης. Επίσης, η παρασκευή των ιστών καθώς και η συρραφή γίνεται με μεγαλύτερη ευκολία, αφού τα εργαλεία του συστήματος μιμούνται τις κινήσεις των χεριών. Λεπτές επεμβάσεις, όπως η αχαλασία του οισοφάγου και η αφαίρεση όγκων του στομάχου, μπορούν πια να γίνουν με μεγαλύτερη ασφάλεια, καθώς μπορούμε να ελέγξουμε και να χειρουργήσουμε σε σημεία που ήταν δυσπρόσιτα με τις παλαιότερες τεχνικές.

Εντυπωσιακή είναι η συμβολή της ρομποτικής τεχνολογίας στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Δύσκολες επεμβάσεις, με κύριο εκπρόσωπο τη γαστρική παράκαμψη, υποβοηθούνται σήμερα ρομποτικά βελτιώνοντας σημαντικά τα αποτελέσματα και τη μετεγχειρητική ανάρρωση. Φαίνεται ότι έχουμε λιγότερες επιπλοκές και οι αναστομώσεις που χρειάζεται να γίνουν και την επέμβαση, πραγματοποιούνται με μεγαλύτερη ακρίβεια λόγω της τέλειας τρισδιάστατης εικόνας και της ελευθερίας των κινήσεων των βραχιόνων.

Οι εξελίξεις, όμως, δεν σταματούν εδώ. Το ρομποτικό σύστημα Da Vinci έρχεται να παρέμβει σε σοβαρές παθήσεις του παχέος εντέρου. Έτσι, μπορεί πια να πραγματοποιηθεί αφαίρεση παχέος εντέρου για καλοήθη ή κακοήθη νόσο με καλύτερα αποτελέσματα από τις προηγούμενες προσπελάσεις. Η ικανότητα της τεχνολογίας να υποβοηθά τον χειρουργό να παρέμβει σε δύσκολες περιοχές, να διαχωρίσει με ακρίβεια τους ιστούς και να προστατεύσει από κακώσεις, οδηγεί σε ελάχιστο τραυματισμό του οργανισμού, άριστη τήρηση των ογκολογικών κανόνων και καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Η χρήση, λοιπόν, του ρομπότ στη λαπαροσκοπική χειρουργική απογειώνει τα πλεονεκτήματα της τελευταίας, προς όφελος των ασθενών. Το αποτέλεσμα είναι εμφανές. Οι επεμβάσεις έχουν σχεδόν μηδενική απώλεια αίματος και ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος. Παράλληλα, το άριστο κοσμητικό αποτέλεσμα χωρίς ακαλαίσθητες μεγάλες τομές, η ταχύτατη ανάρρωση, η ελάχιστη παραμονή στο νοσοκομείο και η ταχεία επάνοδος στη φυσιολογική δραστηριότητα, έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο που αντιμετωπίζει ο ασθενής σήμερα τις χειρουργικές πράξεις
zougla