Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014

Διάγνωση καρκίνου με μία απλή εξέταση αίματος και ούρων


Η εξέταση δεν θα διαφέρει ουσιαστικά από ένα τυπικό μικροβιολογικό τεστ, με συνέπεια να μη χρειάζεται πια βιοψία.

ΚΩΣΤΑΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ

Μια καινούργια διαγνωστική μέθοδος για διάφορα είδη καρκίνων βρίσκεται στα σκαριά εδώ και λίγα χρόνια, η οποία μάλιστα είναι αρκετά πιθανό να ξεκινήσει να χρησιμοποιείται ακόμη και μέσα στους επόμενους μήνες για τον καρκίνο του προστάτη και του μαστού. 
Η τεχνική αυτή αφήνει ελπίδες πως μπορεί να δείξει με αξιοπιστία αν υπάρχει ή όχι πρόβλημα, αναλύοντας απλώς ένα μικρό δείγμα από αίμα ή ούρα. Ετσι, ανοίγει τον δρόμο ώστε, αρχικά σε αυτές τις δύο περιπτώσεις, η εξέταση να μη διαφέρει ουσιαστικά από ένα τυπικό μικροβιολογικό τεστ, με συνέπεια να μη χρειάζεται πια βιοψία, δηλαδή αφαίρεση δείγματος από τον ιστό που πρέπει να εξεταστεί, η οποία είναι επώδυνη και μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές.



Η μέθοδος βασίζεται στα εξωσώματα, μικρά κυστίδια τα οποία παίζουν ρόλο «βιολογικών ταχυδρόμων», μεταφέροντας πρωτεΐνες και γενετικό υλικό από το ένα κύτταρο στο άλλο. Η ύπαρξή τους είναι γνωστή εδώ και τρεις δεκαετίες, όπως επίσης και ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην κυτταρική επικοινωνία. Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό επιστήμονες διαπίστωσαν πως είτε η δομή τους είτε τα βιομόρια που μεταφέρουν μπορούν να αποκαλύψουν αν ο οργανισμός είναι υγιής ή όχι.

Πιο συγκεκριμένα, η αμερικανική εταιρεία Exosome Diagnostics βρήκε πως, αναλύοντας το RNA που υπάρχει στο εσωτερικό των εξωσωμάτων, χαρακτηριστικές μεταλλάξεις υποδεικνύουν την ύπαρξη καρκινικών κυττάρων. Στο ίδιο μήκος κύματος, η επίσης αμερικανική Caris Life Sciences ανακάλυψε πως συγκεκριμένες πρωτεΐνες στην επιφάνεια των κυστιδίων σχετίζονται με ορισμένα είδη καρκίνου. Αν δεν υπάρξει κάποιο απρόοπτο, οι δύο εταιρείες σχεδιάζουν να κυκλοφορήσουν φέτος τα πρώτα διαγνωστικά τεστ που θα αξιοποιούν τις έρευνές τους – η Exosome Diagnostics για τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη από δείγματα ούρων και η Caris Life Sciences για τον καρκίνο του μαστού και του προστάτη, μέσω μικρών ποσοτήτων αίματος.

Παράλληλα, η Exosome Diagnostics πραγματοποιεί έρευνες για μία ακόμη σειρά μεταλλάξεων, χαρακτηριστικών σε αυτήν την περίπτωση του καρκίνου του εγκεφάλου. Αν και η εταιρεία επισημαίνει πως είναι ακόμη αρκετά νωρίς για την ανάπτυξη ενός ανάλογου τεστ, αυτή τη φορά μέσω της ανάλυσης αίματος, σημειώνει πως τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι πολύ ελπιδοφόρα. Την πιθανότητα να αντικαταστήσουν τις βιοψίες με παρόμοιες αναλύσεις, για άλλες νεοπλασίες θα εξετάσουν φέτος και άλλα 18 ιατρικά κέντρα στις ΗΠΑ, με μελέτες πάνω στα εξωσώματα.

Στην πραγματικότητα, το επιστημονικό ενδιαφέρον γι’ αυτούς τους «βιολογικούς μεταφορείς» δεν περιορίζεται αποκλειστικά στον καρκίνο. Για παράδειγμα, η εταιρεία Exosome Sciences θα ξεκινήσει μέσα στο 2014 προκαταρκτικές κλινικές μελέτες για την ανίχνευση του HIV και της ηπατίτιδας Β και C μέσω εξωσωμάτων που βρίσκονται στα ούρα. Αλλοι ερευνητές εξετάζουν την πιθανότητα τα εξωσώματα να μπορούν να αξιοποιηθούν όχι μόνο στη διάγνωση ασθενειών, αλλά και στην αντιμετώπισή τους. Κι αυτό γιατί ενδεχομένως να αποδειχθούν χρήσιμα για στοχευμένες γονιδιακές θεραπείες ή σε νόσους όπου η κυτταρική επικοινωνία φαίνεται να έχει μεγάλη σημασία για την εξέλιξή τους.
Καθημερινή